Generatieve AI. Twee jaar geleden had nog niemand ervan gehoord en nu weet je niet meer hoe de wereld er zonder uit zou zien. De snelheid van de ontwikkelingen en de impact die ze tot nu toe gehad hebben, zetten mij wel aan het denken. Als we nu al in een paar jaar zo’n verschil zien, hoe ziet de toekomst er dan uit? Heeft (gen)AI over tien jaar een oplossing op al onze problemen gevonden?
Verschuift het werk van de kenniswerker naar die van de prompt engineer of kunnen we ons beter omscholen tot loodgieter of verpleger omdat genAI toch alles beter kan? Niemand kan in de toekomst kijken, maar ik weet dat er experts zijn die wel een idee hebben van wat genAI ons wel of juist niet gaat bieden. Ik sprak met AI-businessconsultant Maurice en AI-expert Barbara Forbes.
Maurice en Barbara, jullie hebben natuurlijk geen glazen bol. Maar hoe zien jullie de toekomst van genAI voor je?
Barbara: “Een paar jaar geleden had niemand van GenAI gehoord en kijk waar we nu staan. De toekomst van zo’n techniek is heel lastig te voorspellen. Dat maakt het een uitdaging om GenAI op de lange termijn ict-roapmap te plaatsen, een nog grotere uitdaging dan bij andere technische ontwikkelingen.”
Maurice: “We weten wel dat we het potentieel van genAI zeker nog niet gerealiseerd hebben. Voor het bedrijfsleven en dan met name de kenniswerker, kan het voor een enorme efficiëntieslag zorgen. Neem bijvoorbeeld Copilot voor Microsoft 365. Als je vergelijkt wat Copilot voor je kon betekenen in maart van dit jaar met wat het nu kan, dan zie je al een wereld van verschil. Het gebruik van Copilot bespaart nu al zoveel meer tijd. En die ontwikkelingen gaan nog steeds hard door.”
Barbara: “Je ziet dat genAI nu aan het einde van de hypefase zit. De focus ligt nog erg op wat het allemaal kan en mogelijk in de toekomst zou kunnen. We zien nu leuke AI-gegenereerde filmpjes voorbijkomen, maar ook echt nuttige toepassingen in het dagelijks werk.
Maar daarbij zie ik nog weinig aandacht voor de duurzaamheid van genAI. Want al die rekenkracht die nodig is voor genAI kost enorm veel energie. Een genAI-opdracht kost veel meer energie dan een zoekopdracht op Google. Als je dan bedenkt dat we te maken hebben met een energiecrisis, wordt het plaatje wat minder rooskleurig.”
Ik wist niet dat genAI zo vervuilend was en ik denk veel mensen met mij. Duurzaamheid is tegenwoordig toch een heel belangrijk onderwerp. Kan het niet duurzamer?
Barbara: “Dat is de vraag inderdaad, kan de energie-efficiënte van genAI omhoog. De grote spelers lijken op dit moment vooral te mikken op het makkelijker en schoner beschikbaar maken van energie. Zo heeft de CEO van OpenAI al laten weten dat er een grote doorbraak in energieopwekking nodig is om AI verder te blijven ontwikkelen. Het zou dus kunnen dat dit een bottleneck in de vooruitgang gaat worden. We hebben daar dan simpelweg niet genoeg datacenters en dus rekenkracht voor. Want op dit moment schieten de datacenters uit de grond, maar tegen de rekenkracht die we voor genAI nodig hebben, is niet op te bouwen.”
Dus eigenlijk is het nodig dat genAI minder rekenkracht nodig gaat hebben, zodat we van de techniek blijven profiteren, zonder de aarde nog verder te belasten.
Maurice: “Ja, en daar is op dit moment nog geen oplossing voor. Ik denk dat een doorbraak in kwamtumcomputing een enorme stap vooruit zou betekenen voor de rekenkracht van AI. De snelheid van de ontwikkelingen op dit gebied vallen alleen nog tegen. Ook zie ik zelf dat er nog weinig focus op ligt, eigenlijk alleen binnen wetenschappelijke kringen is er aandacht voor kwantumcomputing. Jammer, want dat zou een grote rol kunnen spelen in efficiëntere AI die minder belastend is voor onze aarde.”
GenAI is dus helemaal niet zo duurzaam en gaat op een gegeven moment tegen beperkingen in rekenkracht aanlopen. Kleven er nog meer nadelen aan GenAI?
Barbara: “De ethische en morele kant is op dit moment ook nog onderbelicht. Denk aan het gebruiken van GenAI voor verkeerde doeleinden. Van de chatbot vragen: “hoe maak ik een bom?” tot het inzetten van deepfakes om mensen te misleiden en zo cyberfraude te plegen. En hoe zit het eigenlijk met de privacy van medewerkers als een bedrijf (gen)AI inzet?
Omdat genAI zo nieuw is, zijn er ook nog bijna geen wetten of zelfs richtlijnen die onjuist gebruik of misbruik voorkomen. De AI-act, die afgelopen augustus in werking is getreden, is een goed begin, maar er is op dit vlak zeker nog meer regulatie nodig.”
Maurice: “Ik zou zelfs zeggen, we hebben een wereldwijd ethisch model voor het gebruik van AI nodig. Daar is de VN gelukkig al mee bezig. Dan moeten alle landen zich daar natuurlijk wel aan gaan houden.”
Maurice: “Het gaat natuurlijk niet alleen om cybercriminaliteit. Denk ook aan ethische vraagstukken op kleinere schaal. Stel je zet als organisatie Copilot 365 in, dan kan de systeembeheerder zien welke prompts mensen gebruiken. Wat als zij prompts voorbij zien komen die erop wijzen dat het niet goed gaat met de medewerker. Moet de systeembeheerder dan bij HR aan de bel trekken?”
Barbara: “Vergeet niet dat de systeembeheerder niet kan zien van wie de prompt komt. Maar het blijft een moreel dilemma.”
Als we het dan toch over ethische en morele dilemma’s hebben, hoe zit dat dan in de creatieve sector? Van wie is een lied of een kunstwerk als het door genAI is gegenereerd bijvoorbeeld?
Barbara: “GenAI is bedoeld om te creëren dus dit is bij uitstek de sector waarin genAI impact maakt. Daarom zijn er ook mensen die daar niet op zitten te wachten. Zij vragen zich af waarom genAI de leuke dingen, zoals contentcreatie, overneemt, en andere taken die zij saai of vervelend vinden niet. Maar er is een groter probleem, namelijk dat mensen genAI proberen in te zetten om problemen mee op te lossen. Daar is het oorspronkelijk niet voor ontwikkeld. Inmiddels wordt het er steeds beter in, maar juist hierin is het aan degene die genAI gebruikt om kritisch naar de resultaten te kijken.”
Maurice: “GenAI kan nu al muziek maken die zó goed lijkt op die van een artiest, dat je die onder de naam van die artiest kunt uitbrengen. Mensen geloven het. Dat roept vragen op over auteursrecht en wanneer iets een origineel nummer genoemd mag worden. Ik denk zeker dat genAI de muziekindustrie gaat veranderen.”
Barbara: “Aan de andere kant kun je je afvragen in hoeverre genAI de menselijke creativiteit kan vervangen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de door genAI gegenereerde afbeeldingen, dan zijn die indrukwekkend, maar nog steeds duidelijk door genAI gegenereerd.”
GenAI heeft dus zeker impact op de creatieve sector, maar of het echt menselijke creativiteit gaat vervangen, is nog maar de vraag.
We hebben nu veel nadelen besproken, maar toch blijven jullie positief over genAI. Hoe komt dat?
Barbara: “Ik ben zeker nog enthousiast over genAI, want het heeft zich al bewezen als bruikbare productiviteitstool. Kijk naar Microsoft Copilot 365, dat je helpt bij het samenvatten van teksten, vergaderingen, presentaties, je helpt bruikbare informatie terug te vinden en nog veel meer. Tools zoals Copilot gaan met name kenniswerkers helpen efficiënter te werken. Daar zien we ook dat genAI steeds beter wordt, dus ik verwacht hier ook nog meer productiviteitswinst in de toekomst.”
Maurice: “Ik denk ook dat genAI vooral nuttig is bij het automatiseren van routinetaken, denk aan het opstellen van notulen en actielijsten. Maar het kan ook helpen bij het vinden van ideeën en nieuwe inzichten.
En mogelijk zorgt genAI ook wel voor nieuwe manieren van werken. Kijk naar het voorbeeld van de muziekindustrie: met genAI kun je dezelfde liedtekst zo omzetten naar een ander genre. Zo creëer je meerdere versies van hetzelfde product en spreek je verschillende doelgroepen aan. En zo zijn er vast in andere sectoren ook nieuwe manieren te vinden om genAI te gebruiken om te innoveren.”
Meer weten over genAI en Copilot?
Meer weten over genAI en Copilot?
