Bijna elke sector in Nederland heeft te maken met personeelstekort. Ook de zorgsector ontkomt hier niet aan. In deze blog geeft Dennis Vlaskamp, accountmanager binnen de zorg je de 4 belangrijkste manieren om de werkdruk in de zorg te verlichten met ict.
De hoge tekorten in de zorg zijn te wijten aan verschillende factoren. Dennis zegt hierover: “Net als in zoveel sectoren heeft de zorg te maken met een hoge vraag en een laag aanbod. Binnen de zorg zie je dat de vraag blijft stijgen door factoren als vergrijzing en de behoefte aan geestelijke gezondheidszorg.”
Aan de andere kant heeft de zorg te maken met een stijgende uitstroom vanwege de hoge werkdruk. Dennis legt uit: “Zorgverleners kampen met druk vanuit verzekeraars, gemeentes en investeerders. Behandelaren binnen de GGZ hebben bijvoorbeeld een declarabiliteitsnorm. Hun werkdruk stijgt en daarnaast hebben ze te maken met administratieve last zoals de bewijslast om aan te tonen dat hun declaraties terecht zijn. Uit een onderzoek van Zorgvisie in 2022 bleek dat zorgverleners maar liefst 36 procent van hun tijd besteden aan administratieve taken.
Tel daar ook nog eens de combinatie van onregelmatige werktijden, weekenddiensten en niet de beste primaire arbeidsvoorwaarden bij op. Dan heb je een recept voor een hoge uitstroom en lage instroom te pakken. Dat zorgt ervoor dat je in die vicieuze cirkel blijft hangen. Veel zorgverleners hebben moeite om hun roosters rond te krijgen.”
Natuurlijk zijn er wel tijdelijke oplossingen. Dennis noemt er een paar: “Je ziet steeds vaker regionale samenwerkingen en de inhuur van extern personeel. Dat heeft allemaal z’n invloed op de zorgmarkt. Hoewel het op korte termijn zorgt voor minder personeelstekort, zorgt het ook voor hogere kostenposten. En dat, terwijl de kosten in de zorg toch al onder druk staan. Bovengenoemde oplossingen zijn daarom maar beperkt houdbaar. Op een gegeven moment houdt het op.”
Klantcase: hoe digitalisering de zorgverleners en cliënten van Accare verder helpt
De belangrijkste 4 digitaliseringsmogelijkheden
De oplossing moet van een andere kant komen. Dennis: “Zorgmedewerkers werken over het algemeen niet graag met ict, hun primaire focus is zorg verlenen aan cliënten. Eén ding is duidelijk als het gaat om ict: die moet het primaire proces zo goed mogelijk faciliteren en zo min mogelijk rompslomp met zich meebrengen. Werken in de cloud is dan bijvoorbeeld wel een vereiste.”
Digitalisering kan volgens Dennis oplossingen bieden voor het personeelstekort. Hieronder noemt hij de belangrijkste in willekeurige volgorde.
1. Wearables
Wearables zijn steeds meer in opkomst. Wearables zijn apparaten die een patiënt of cliënt kan dragen om data te verzamelen. Deze data kan op afstand worden uitgelezen. Dennis ziet hier echt de meerwaarde van in. “Wearables kunnen voor een enorme efficiëntieslag zorgen. Door de inzet van digitalisering en slimme technologie kun je meer werk verzetten. Mensen hoeven niet meer naar het ziekenhuis voor elke meting, ze kunnen gewoon thuis hun data laten meten, doorlezen en naar het ziekenhuis doorsturen.”
Een voorbeeld is een cliënt die diabetes heeft en één keer per week naar het ziekenhuis moet om bloed te laten prikken. Dat hoeft niet meer, want deze cliënt kan thuis digitaal zijn bloedwaardes laten checken. Het proces van bloedafname, controle en het scannen van gegevens gebeurt allemaal thuis met behulp van een apparaatje. Dit apparaat scant de data in en stuurt de gegevens naar het ziekenhuis.
Dennis: “Hier zie je echt hoe de toffe inzet van techniek het leven van een cliënt makkelijker maakt. En daarnaast is dit ook een groot voordeel voor de zorgverlener. Die heeft meer tijd over voor zorgtaken dankzij deze slimme toepassingen.”
2. AI-toepassingen
Dennis verwacht dat AI grote veranderingen teweeg gaat brengen binnen de zorg op korte termijn. “De verwachting is dat op een gegeven moment AI een doktersassistent vervangt. In de toekomst is het waarschijnlijk het geval dat een AI-bot advies geeft aan een cliënt aan de hand van zijn symptomen. Of de bot verwijst de cliënt door naar de huisarts. Zo ver is de zorg nog niet, maar het gaat zeker deze richting op.”
Dennis verwacht dat het sneller gaat dan wij denken. “Over anderhalf tot twee jaar is het niet meer vreemd dat je wordt doorverwezen door een bot.” Dat geldt bijvoorbeeld ook voor het uitleveren van medicatie. Vaak checken nu nog twee man in de apotheek de medicatie van een persoon, om te bepalen of dit samengaat met andere medicijnen. Binnenkort gebeurt dat gewoon digitaal met behulp van AI.
3. Text-to-speech
Ict helpt ook als je op gesprek zit bij je cliënt. Dennis: “Vroeger moest je zo’n gesprek uittypen en alles verwerken in het Elektronisch Patiëntendossier (EPD). Dat hoeft niet meer dankzij text-to-speech-oplossingen. Zo’n tool maakt dan automatisch notities in de cliëntkaart. Dat verlicht je administratieve last enorm.”
Met de gigantische personeelstekorten in de zorg, kun je niet anders dan innoveren. Digitalisering is een belangrijk onderdeel en ict moet gewoon werken. “Als je ict verouderd is en je bent eerst nog een halfuur bezig om na werktijd notities te maken, dan is er nog een hoop winst te behalen.” En het is van belang dat je organisatie meegaat in de digitale ontwikkelingen. Dat hoeft niet eens altijd een grote investering te zijn.
4. Robotisering
“Robotisering zou een deel van de zorgprocessen kunnen overnemen, op het moment dat digitale toepassingen zo ver gevorderd zijn.” Wel is Dennis meteen kritisch: “Deze toepassing betekent natuurlijk niet dat de zorg er beter van wordt. Een oudere wil nog altijd liever medicatie toegediend krijgen via een verzorger in plaats van een robot. Robotisering zou de zorg efficiënter kunnen maken, maar de zorg wordt daar niet per se beter van.”
Desondanks zou het een oplossing zijn bij de hoge personeelstekorten, want robots kunnen de wat simpelere taken overnemen.
Meer belangrijke content lezen over digitalisering en de zorg?
Onze experts schreven verschillende artikelen. Lees ze hier:
