In 5 stappen naar betere datavisualisatie

Een goed verhaal zegt meer dan duizend cijfers. Dat geldt ook voor het visualiseren van jouw data. We hebben steeds meer data, maar hoe geef je data vorm in de juiste rapportages? “Je ziet het daar nog vaak misgaan”, zegt Peter ten Wolde, consultant bij OGD. “Rapportages hebben soms de neiging om steeds uitgebreider te worden, maar dan kijk je ernaar en denk je: wat staat er eigenlijk?”

In deze blog lees je hoe je dat voorkomt. Peter ten Wolde legt uit hoe je in 5 stappen tot de juiste datavisualisatie komt en hoe je met data een echt verhaal vertelt. Deze stappen zijn gebaseerd op het boek van Cole Nussbaumer Knaflic.

In 5 stappen tot de beste datavisualisatie komen

1. Begrijp de context

Probeer de context van de data te begrijpen. Stel jezelf de vraag bij het maken van een grafiek:

wat is het doel van deze grafiek?
wie is de doelgroep?
welke boodschap wil ik met de data overbrengen?

Blog: In 5 stappen je datastrategie ontwikkelen

2. Kies een effectieve weergave

Denk goed na over de juiste keuze voor de grafiek:

Puntgrafiek: je kunt deze diagram goed gebruiken bij correlatieonderzoeken, omdat je samenhang terugvindt in twee onafhankelijke variabelen.
Lijngrafiek: deze grafiek is nuttig om te gebruiken voor het weergeven van een ontwikkeling in een bepaalde tijd. Je kunt deze grafiek samen gebruiken met een staafdiagram.
Staafdiagram: deze kun je gebruiken om categorieën met elkaar te vergelijken. Het is wel belangrijk dat de staven bij nul beginnen.
Taartdiagram: het taartdiagram is rond, en staat voor één geheel. Maar het is niet geschikt voor analyses die niet tot de 100% gaan. Wees je daarvan bewust.

tips lamp-1 Extra tip: let op met het gebruik van 3D-grafieken. Het ziet er gelikt uit, maar het is vrijwel onmogelijk om hiervan de waarde af te lezen. Houd de leesbaarheid van de data als uitgangspunt.

3. Verwijder rommel

Je kunt veel informatie kwijt in een grafiek. Maar het gevaar is dat je informatie in die grafiek opneemt die voor veel mensen niet relevant is. Laat alles weg wat afleidt van het doel. Denk aan schaduwen, assen, en cijfers uitgedrukt in tekst.

4. Focus de aandacht

Maak gebruik van preattentieve kenmerken in je grafiek. Dit zijn kenmerken waarmee je zorgt dat ze de aandacht van de kijker trekken.

Voorbeelden van preattentieve kenmerken die je kunt toepassen zijn:

Kleur: geef bepaalde gegevens die je wilt laten opvallen een kleur. Werk consistent met kleuren, anders wordt het een rommeltje. Een goede tip is om met grijstinten te werken. Grijs geeft meer contrast dan zwart. De gegevens die je vervolgens echt wilt laten opvallen geef je een consistente kleur, zoals rood of blauw.
Tekst: het onderstrepen, groter maken of vetgedrukt van bepaalde tekst zorgt ervoor dat je bepaalde woorden meer kunt laten opvallen. Verder is het belangrijk dat je aandacht besteedt aan een titel die duidelijk beschrijft waar de grafiek over gaat.
Positie: plaats de belangrijkste gegevens links bovenaan, omdat de meeste mensen beginnen met het lezen van de pagina linksboven en zigzaggend naar beneden werken.

Je kunt deze kenmerken ook combineren. Zo kun je de focus leggen op dingen die voor jou belangrijk zijn.

Blog: 5 onmisbare tips voor het analyseren van data

5. Vertel een verhaal

Of je nu aan je HR-afdeling wilt vertellen hoeveel ziekmeldingen er zijn geweest, of dat je aan de Finance-afdeling de cijfers van het afgelopen kwartaal wilt presenteren: als je waarde aan je grafieken wilt toevoegen moet je een verhaal vertellen.

Denk na over wat de eindgebruiker uit een dashboard moet halen en bedenk welke visualisatie dit het beste weergeeft.

“Experimenteer. Begin klein. En houd je doelstellingen in de gaten. Het moet ergens toe leiden.” – Peter ten Wolde

Voorbeeld van een consultancybureau

We kijken hier naar het voorbeeld van een consultancybureau. In onderstaande grafiek zie je dat het hier gaat om het aantal projecten wat ze hebben aangeboden en hoeveel daarvan ze gewonnen hebben.

Bron: Storytelling with data

Wanneer we kijken naar de 5 stappen die we kunnen nemen om de data beter te visualiseren, komen we op de volgende verbeterpunten:

1. Begrijp de context: het gaat er bij deze consultancyorganisatie om dat ze willen verklaren waarom ze een aantal projecten niet hebben gewonnen. Ze zijn op zoek naar redenen hiervoor.
2. Kies effectieve weergave: we zien dat de organisatie een taartdiagram gebruikt, maar het taartdiagram bestaat niet uit percentages die tot honderd tellen. Daardoor vergelijk je appels met peren. In de verbeterde versie zie je een staafdiagram. Die geeft beter weer waarom de deals verloren zijn.
3. Verwijder de rommel: in het eerste diagram gebruikt de organisatie teveel verschillende kleuren, waardoor je niet weet wat nu precies belangrijk is.
4. Focus de aandacht: door de verschillende kleuren te veranderen naar grijstinten en slechts twee kleuren (rood en groen) weet de kijker beter waar hij op moet focussen.
5. Vertel een verhaal: uit de cijfers blijkt dat timing en resources de belangrijkste redenen zijn dat deals niet zijn gewonnen. Door dit in de titel aan te geven, maak je al een hoop duidelijk. De stippellijntjes geven duidelijk aan wat er dus verloren is gegaan.